Pomyśl: Nasze Dziedzictwo – Twoja Przyszłość

W dniu 03 września 2019r. została podpisana umowa o dofinansowanie projektu pn. „Pomyśl: Nasze Dziedzictwo – Twoja Przyszłość” („Denk Mal: Unser Erbe – Deine Zunkunft”) nr PLSN.01.01.00-02- 0134/18-00 w ramach Programu Współpracy INTERREG Polska – Saksonia 2014-2020, Osi priorytetowej: Wspólne dziedzictwo naturalne i kulturowe.

Projekt pn. „Pomyśl: Nasze Dziedzictwo – Twoja Przyszłość”  był jednym z kilku zatwierdzonych do dofinansowania podczas posiedzenia Komitetu Monitorującego Program Współpracy INTERREG Polska – Saksonia 2014-2020, które odbyło się w dniach 24-25 kwietnia 2019r.

Partner Wiodący (P1) – Wnioskodawca:  Gmina Miejska Zgorzelec
Partner Projektu (P2) – Freie evangelische Gemeinde Görlitz
Partner Projektu (P3) – Görlitzer Kulturservicegesellschaft mbH

I. Okres realizacji:
– rozpoczęcie rzeczowej realizacji: 30.08.2019r.
– planowane zakończenie rzeczowej realizacji: 31.12.2022r.

II. Informacje o finansowaniu:
– całkowita wartość projektu: 4.012.550,91 €
– całkowita wartość wydatków kwalifikowalnych: 3.758.053,56 €
– wartość dofinansowania z EFRR: 3.194.345,41 € (85%)
– wkład własny: 563.708,15 €

III. Zakres projektu:
Projekt pod nazwą „Pomyśl: Nasze Dziedzictwo – Twoja Przyszłość” zostanie zrealizowany w latach 2019-2021 w Europa-Mieście Zgorzelec/Görlitz. W ramach prac rewitalizacyjnych zostaną odrestaurowane i częściowo odbudowane dwa zabytkowe obiekty: Miejski Dom Kultury w Zgorzelcu i kompleks Tivoli w Görlitz.

Budynek Miejskiego Domu Kultury został zaprojektowany przez niemieckiego architekta Hugo Behra. Obiekt łączy w sobie cechy neobaroku (tzw. stylu wilhelmińskiego) oraz neoklasycyzmu, będąc przykładem eklektyzmu w zabytkowej architekturze. Jest budowlą centralną łączącą charakter obiektu zabytkowego oraz pomnika. Łączna wysokość budynku wynosi 42 m. Kopuła zwieńczona niegdyś koroną cesarską pokrywa na zewnątrz główne pomieszczenie budynku – właściwą Halę Chwały. Od 1948 do chwili obecnej działa w nim Miejski Dom Kultury. Spełniły się zamysły twórców gmachu, którzy widzieli go jako centrum sztuk plastycznych i rzemiosła artystycznego. Placówka spełniła pokładane w niej nadzieje stając się największym w regionie miejscem popularyzacji kultury i dziedzictwa kulturowego pogranicza. W wyniku wieloletniego niedoinwestowania, zabytkowy budynek stanowiący wizytówkę Zgorzelca ulega degradacji. Pokrycie dachu i wieży budynku MDK jest w bardzo złym stanie technicznym, co powoduje m.in. zaciekanie do wnętrza budynku wód opadowych. Konieczne jest przeprowadzenie remontu dachu, by zapobiec dalszej degradacji obiektu. W ramach prac restauratorskich zostaną wykonane zadania skupiające się na renowacji zdegradowanych elementów budynku. Roboty budowlane rozpoczną się od prac rozbiórkowych, demontażu świetlików, ścianek działowych, naprawy pęknięć, naprawy tynków elewacji, remontu podkonstrukcji, montażu ścianek oraz świetlików. W kolejnym etapie prace obejmą pokrycie dachu z papy, obróbki blacharskie, instalację odgromową i wyrównawczą, remont kopuły dachu. Po zakończeniu powyższych prac zostanie wykonana renowacja elewacji zewnętrznych. Zniszczona elewacja znacząco obniża atrakcyjność wizualną budynku, nadając zarówno zabytkowi, jak i całej otaczającej przestrzeni efekt zaniedbania. Ponadto zostanie przeprowadzona konserwacja konstrukcji i wymiana instalacji żyrandola. W związku z otrzymaniem w 2022 roku dodatkowych środków w budynku Miejskiego Domu Kultury w Zgorzelcu wykonane zostaną następujące prace: naprawa łuku północnego i zachodniego. Dodatkowe środki finansowe pozwolą na zrealizowanie napraw konserwatorskich zniszczonego tynku wewnętrznego w górnej części holu, pod kopułą Miejskiego Domu Kultury w Zgorzelcu. Prace są zgodne z zakresem wskazanym w dokumentacji pn. „Program prac konserwatorskich. Miejscowe naprawy konserwatorskie tynku wewnętrznego w budynku MDK w Zgorzelcu” sporządzonej w 2020r. i zatwierdzonej przez Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków we Wrocławiu w dniu 8 września 2020r. Decyzją nr 1599/20. W ramach prac renowacyjnych obiektu Miejskiego Domu Kultury w Zgorzelcu jedną z najważniejszych napraw, które zostaną wykonane w 2022 roku w ramach projektu, jest odrestaurowanie  istniejących oryginalnych witraży, 9 świetlików, które dzielą się na dwa typy:  okno nr 1, wycinek kuli o wymiarach: podstawa o średnicy 8,2 m, wysokość 1,41 m, promień kuli 6,68 m, powierzchnia wynosi 59,15 m²; okna: nr 2-9 wymiary: 1,6 m x 4,41 m tj. 7,56 m² x 8 szt., powierzchnia 56,44 m². Oględziny obiektu wykonane w II połowie 2021 roku wskazują, że prawdopodobnie świetliki witrażowe nie były konserwowane od powstania tj. 1904 roku. Ponieważ wszystkie witraże miały ochronę przed wpływami czynników atmosferycznych przez dodatkowe przeszklone dachy dwuspadowe w bocznych witrażach i centralną kopułę z giętymi szybami zbrojonymi, to zachowały się w ok. 85%. Drobne ubytki występują głównie w centralnym witrażu, pochodzące ze spadających drobnych elementów metalowych lub z pobitych szyb oszklenia ochronnego. Wszystkie witraże są silnie zabrudzone, ale najmocniej centralny świetlik witrażowy. Zabrudzenia pochodzą z drobnych pyłów i kurzu, który po 120 latach silnie przywarł do szkieł. W wyniku przeprowadzonej renowacji odrestaurowana zostanie unikatowa kopuła zabytkowego obiektu wraz z elementami ozdobnymi. Partner projektowy planuje kompleksową modernizację zabytkowego budynku „Starej Słodowni” wchodzącego w skład kompleksu Tivoli. Kompleks budynków powstał w 2. połowie XIX wieku (ok. 1868 roku) na miejscu zakładu kąpielowego Wilhelmsbad. Tivoli położone przy promenadzie (dzisiejsza Dr.-Kahlbaum-Allee) posiadało salę balowo-teatralną, salon bilardowy, salon towarzyski oraz miejsce organizacji koncertów i było ważnym punktem w kulturalnym życiu dawnego Görlitz końca XIX w. Wolna Gmina Ewangelicka nabyła zabytkowy obiekt Tivoli w 2014r. Niezwłocznie przystąpiono do prac remontowych mających na celu odbudowę całego zabytku. Jednak przed samym otwarciem, w maju 2016r., pożar zniszczył około 80% całego kompleksu. W latach 2016-2017 rozpoczął się proces ponownej odbudowy zabytkowego obiektu Tivoli. Dzięki pracom budowlanym zostaną odbudowane i odrestaurowane pomieszczenia „Starej Słodowni” wchodzącej w skład całego kompleksu. Dzięki temu zostanie przywrócony oryginalny stan jednego z najciekawszych obiektów dziedzictwa kulturowego Europa-Miasta Zgorzelec/Görlitz. Równocześnie w ramach prac wykonana zostanie winda. Dzięki niej zabytkowy kompleks zostanie w pełni udostępniony osobom niepełnosprawnym.

Ważnym działaniem, które będzie realizowane w ramach projektu będą wydarzenia pn. „Dni dziedzictwa nad Nysą”. Stanowić one będą 4 cykle wykładów i warsztatów poświęconych szeroko rozumianemu dziedzictwu kulturalnemu obszaru wsparcia. Warsztaty i wykłady odbywać się będą w Miejskim Domu Kultury w Zgorzelcu i w kompleksie Tivoli w Görlitz. Podczas realizacji „Dni dziedzictwa nad Nysą” omawiane będą tematy związane z materialnym i niematerialnym dziedzictwem kulturowym obszaru wsparcia odziedziczonym po poprzednich pokoleniach. Wykłady, prelekcje i warsztaty dotyczyć będą m. in. architektury, dzieł sztuki, publikacji, tradycji i zwyczajów pogranicza polsko-niemieckiego. Pierwszy cykl „Dni dziedzictwa nad Nysą” odbył się we wrześniu 2021 r. pod hasłem „Historia”. Jego myślą przewodnią będzie przeszłość regionu obejmująca okres od Średniowiecza do roku 1990. Kolejny cykl zaplanowany na II kwartał 2021 roku to „Teraźniejszość”. Tematyką wykładów i warsztatów będzie istniejące dziedzictwo i jego rola w kształtowaniu tożsamości społecznej mieszkańców regionu pogranicza. Kolejny temat przewodni to „Przyszłość”. Wykładowcy, eksperci i prelegenci skupią się na tematyce związanej z ochroną istniejącego dziedzictwa. Omówione zostaną m. in. metody ochrony zasobów dziedzictwa kulturowego oparte na nowoczesnych technologiach. Ostatni cykl wykładów i warsztatów odbędzie się w II połowie 2022 roku i stanowił będzie podsumowanie całości „Dni dziedzictwa nad Nysą”. Artystycznym podsumowaniem każdego cyklu będzie koncert lokalnych wykonawców.  Koncerty zostały zaplanowane na piątkowe wieczory. Po zakończeniu 4 (ostatniej) edycji Dni Dziedzictwa nad Nysą Beneficjent planuje zorganizować koncert Zgorzeleckiej Orkiestry Mandolinistów im. Tadeusza Grudzińskiego. Koncert będzie swoistym podsumowaniem wszystkich edycji Dni Dziedzictwa nad Nysą. Będzie on bezpłatny i dostępny dla wszystkich zainteresowanych. Równocześnie w trakcie trwania wydarzeń odbiorcy będą mogli obejrzeć wystawy do tematyki nawiązującej do wykładów, prelekcji i warsztatów. Partnerzy projektu podczas spotkań wspólnie opracują szczegółowy zakres każdej wystawy.

IV. Dni Dziedzictwa Kulturowego Nad Nysą to wykłady, warsztaty, spotkania, panele dyskusyjne, wystawy i koncerty. Propozycja jest skierowana do wszystkich zainteresowanych tematem mieszkańców Görlitz i Zgorzelca. Do udziału w spotkaniach szczególnie gorąco zapraszamy uczniów szkół ponadpodstawowych, studentów, nauczycieli, pracowników instytucji kultury oraz osoby związane zawodowo z branżą turystyczną. Odbywać się one będą w zabytkowych obiektach, ważnych z punktu widzenia historii miasta – Miejskim Domu Kultury w Zgorzelcu i kompleksie Tivoli w Görlitz.

– Pierwszy cykl Dni Dziedzictwa Kulturowego nad Nysą zaplanowany na 19-21 marca 2020 r. został odwołany z powodu pandemii koronowirusa COVID-19. Odbył się w dniach 10-12 września 2021 r.

– Drugi cykl Dni Dziedzictwa Kulturowego nad Nysą zaplanowany w dniach 18-20 czerwca br., został odwołany z powodu pandemii koronowirusa COVID-19. Wydarzenie odbyło się  22-24 kwietnia 2022r.

– Trzeci cykl Dni Dziedzictwa Kulturowego nad Nysą zaplanowany został w dniach 5-7 listopada br.  został odwołany z powodu pandemii koronowirusa COVID-19. Wydarzenie, którego tematem będzie  będzie „Przyszłość Europa-Miasta Zgorzelec/Görlitz” zaplanowana została w dniach 15-17 lipca 2022r.

– Czwarty cykl Dni Dziedzictwa Kulturowego nad Nysą, stanowiący podsumowanie całości „Dni dziedzictwa nad Nysą”, zaplanowany został w II połowie 2022r.

V. Roboty budowlane

W dniu 28 kwietnia 2020r. Gmina Miejska Zgorzelec podpisała z firmą KROMBUD Spółką z orgraniczoną odpowiedzialnością umowę, której przedmiotem są roboty budowlane związane z remontem dachu oraz elewacji budynku Miejskiego Domu Kultury zlokalizowanego w Zgorzelcu przy ul. Parkowej 1. Całkowity koszt robót wyniesie około 4 mln zł, który w wysokości ponad 2 mln zł sfinansowany jest przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Współpracy Interreg Polska – Saksonia 2014 – 2020. Rozpoczęty 5 maja br. pierwszy etap zaplanowanych prac restauratorskich obejmie kompleksowy remont dachu, w tym miedzianych elementów pokrycia kopuły dachu wraz z elementami wystroju architektonicznego. Wykonane zostaną: prace rozbiórkowe, w tym demontaż świetlików i drewnianych ścianek podstaw świetlików; naprawy pęknięć i zarysowań, w tym zmurszałych tynków elewacji zewnętrznej. Prace tego etapu zakończy montaż ścianek i świetlików. W kolejnym etapie wykonawca zajmie się pokryciem dachu, obróbkami blacharskimi, instalacją odgromową oraz remontem kopuły dachu. Ostatnim etapem remontu będzie renowacja elewacji zewnętrznych, które wymagają oczyszczenia i odświeżenia. Miejski Dom Kultury w Zgorzelcu wpisany jest do rejestru zabytków decyzją nr 1139/J z dnia 14.05.93 r., w związku, z czym roboty budowlane związane z realizacją przedmiotowej inwestycji będą prowadzone pod stałym nadzorem konserwatorskim. Prace zakończone zostały 20.12.2021r.

Zieloną kopułę znów zwieńczy korona!

Remont Miejskiego Domu Kultury w Zgorzelcu trwa w najlepsze. Blask odzyskują nie tylko elewacje zewnętrzne i dach budynku, zwieńczony charakterystyczną zieloną kopułą, ale także piaskowcowe figury na dachu, płaskorzeźby zdobiące budynek i detale architektoniczne. Powróci też miedziana korona carska, wieńcząca kopułę gmachu, który powstał jako pomnik patriotyzmu i pamięci dwóch pierwszych cesarzy zjednoczonych Niemiec – Wilhelma I i Fryderyka III. Dla mieszkańców Zgorzelca będzie to nowy element, bo korona z dachu dzisiejszego MDK zniknęła po drugiej wojnie światowej, podobnie jak zbiory mieszczącego się w gmachu muzeum.

Co ciekawe, korona ta jest powiększonym modelem prusko-niemieckiej korony cesarskiej, której nigdy nie nosił żaden niemiecki cesarz, ponieważ jej rozwój nigdy nie wyszedł poza stadium drewnianego modelu! Rekonstrukcję, na podstawie rysunku technicznego, dostarczonej podstawy kopuły oraz zgodnie z wytycznymi konserwatora zabytków, przeprowadziła firma Protec sp. z o.o.

Replikę wykonano z wysokiej jakości blachy miedzianej mocowanej do solidnej drewnianej konstrukcji, symulującej elementy połączeniowe na obudowie, do której przykręcono profilowane stopy montażowe połączone z nierdzewną ramą korony. Pomyślano też o odwodnieniu korony, co zapewnią kanały odpływowe z wylewkami do odprowadzania wody deszczowej na zewnątrz kopuły. Całość konstrukcji została wzmocniona, dzięki czemu będzie odporna na porywiste wiatry. Sporym wyzwaniem była rekonstrukcja bogatych w detale zdobień, które trzeba było odtworzyć na podstawie archiwalnego zdjęcia, bowiem oryginalna korona nie zachowała się.

„Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Współpracy Interreg Polska – Saksonia 2014 – 2020”

Miejski Dom Kultury ukoronowany!

Od środy 12 maja zieloną kopułę Miejskiego Domu Kultury w Zgorzelcu ponownie zdobi korona cesarska! To replika oryginału, który zaginął po drugiej wojnie światowej. Jej wygląd odtworzono na podstawie archiwalnych zdjęć.

Miejski Dom Kultury, uznawany za najpiękniejszy budynek nie tylko w naszym mieście, ale również w całym regionie, został przyozdobiony w należne mu insygnia. Historyczne i widowiskowe nasadzenie miedzianej korony zakończyło kolejny etap prac prowadzonych w ramach projektu „Pomyśl Nasze Dziedzictwo – Twoja Przyszłość – Modernizacja budynku Miejskiego Domu Kultury w Zgorzelcu – II etap”, na który Miasto Zgorzelec pozyskało środki z unijnego Programu Współpracy INTERREG Polska – Saksonia 2014-2020.

Zgorzeleckiego aktu koronacyjnego dokonano przy użyciu specjalnego dźwigu o wysięgu 79 metrów, który umożliwił zamontowanie na szczycie MDK 150-kilogramowej korony. Jej prusko-niemiecki pierwowzór zginął z dachu ówczesnej Górnołużyckiej Hali Chwały po drugiej wojnie światowej i nie został już odnaleziony. Co więcej, korony nigdy nie założył nawet żaden niemiecki cesarz, ponieważ jej rozwój nie wyszedł poza stadium drewnianego modelu!

Dlatego też wykonanie kopii, którego podjęła się firma Protec, nie było łatwym zadaniem. Prace nad rekonstrukcją korony rozpoczęły się w lutym 2021 roku. Wyzwanie stanowiło m.in. odwzorowanie bogatych w detale zdobień, które zostały odtworzone jedynie na podstawie zachowanych archiwalnych fotografii.

Najpierw jednak stworzono drewnianą konstrukcję do której zostały przykręcone profilowane stopy montażowe połączone z nierdzewną ramą korony. Następnie do powstałej formy zamontowano ozdobne blachy czołowe z miedzi. Powstały również kanały odpływowe z wylewkami odprowadzające wodę deszczową na zewnątrz kopuły.

Dodatkowe wzmocnienia z miedzianych płaskowników wzmacniają całość konstrukcji, co czyni ją wyjątkowo odporną na porywiste wiatry. Jednocześnie nadają one koronie eleganckiego i klasycznego charakteru.

„Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Współpracy Interreg Polska – Saksonia 2014 – 2020”.

I edycja Dni Dziedzictwa nad Nysą

Wystawa „Görlitz i Zgorzelec na przestrzeni wieków” w centrum Tivoli, wykłady, warsztaty, wycieczki z przewodnikiem i koncert warszawskiego duetu indie-folkowego Paula&Karol. Już 10 września rusza 1. edycja Dni Dziedzictwa nad Nysą!

Dni Dziedzictwa nad Nysą to wydarzenie organizowane w ramach polsko-niemieckiego projektu „Pomyśl: Nasze Dziedzictwo – Twoja Przyszłość”, dofinansowanego pieniędzmi Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Współpracy INTERREG Polska – Saksonia 2014-2020. Projekt obejmuje przede wszystkim prace rewitalizacyjne związane z odrestaurowaniem dwóch zabytkowych obiektów: Miejskiego Domu Kultury w Zgorzelcu i kompleksu Tivoli w Görlitz.

Prace modernizacyjne to jednak nie wszystko. Towarzyszyć im będzie także dyskusja i popularyzacja wiedzy o unikalnym dziedzictwie kulturowym Europa-Miasta Zgorzelec/Görlitz. Na program przesuniętych z powodu pandemii koronawirusa Dni Dziedzictwa nad Nysą składają się ciekawe wykłady, warsztaty historyczne, panele dyskusyjne z udziałem władz miast i ekspertów oraz koncerty i wycieczki z przewodnikiem.

Pierwsza edycja wydarzenia odbędzie się w dniach 10-12 września i zostanie poświęcona historii. Wspólnie z uczestnikami warsztatów i dyskusji poszukamy odpowiedzi na pytania o warunki, wydarzenia i okoliczności, które miały istotny wpływ na rozwój naszych miast nad Nysą.

Organizatorzy wydarzenia – Miasto Zgorzelec, Gmina Ewangelicka Görlitz i görlitzka spółka KulturService, zapraszają do udziału wszystkich zainteresowanych historią miasta i regionu mieszkańców Görlitz i Zgorzelca, a szczególnie uczniów szkół ponadpodstawowych, studentów, nauczycieli, pracowników instytucji kultury oraz osoby związane zawodowo z branżą turystyczną.

• Wstęp wolny
• Posiłki oraz napoje zapewnia organizator
• Wszyscy uczestnicy otrzymują „Certyfikat miejski nr I”
• Wydarzenie odbywa się w języku polskim i niemieckim.
• Miejscem wydarzeń jest Centrum Rodzinne Tivoli (Dr. Kahlbaum Allee 14) oraz Park Pokoju w Görlitz.

Program 1. Dni Dziedzictwa nad Nysą

Piątek, 10 września 2021 | Tivoli i Park Pokoju w Görlitz

16:00 | Otwarcie 1. Dni Dziedzictwa nad Nysą przez partnerów projektu i burmistrzów miast Zgorzelca i Görlitz oraz przedstawienie wystawy „Görlitz i Zgorzelec na przestrzeni wieków” przez dyrektora Muzeum Łużyckiego Piotra Arcimowicza połączone ze zwiedzaniem wystawy i nowo otwartego budynku Tivoli
18:00 | Panel dyskusyjny z udziałem burmistrza Zgorzelca Rafała Gronicza, nadburmistrza Görlitz Octaviana Ursu, kierownika Archiwum Ratusza miasta Görlitz Siegfrieda Hoche i historyka Pani Urszuli Zubrzyckiej, moderowany przez Piotra Słowińskiego
19:00 | Kolacja
20:00 | Koncert zespołu „Paula i Karol“ w Parku Pokoju

Sobota, 11 września 2021 | Tivoli i Park Pokoju w Görlitz

10:00 – 16:00 | Polsko-niemieckie spotkania – piknik rodzinny w Parku Pokoju w Görlitz
10:00 | Powitanie uczestników i prezentacje warsztatów w Tivoli
11:00 | Cztery tematyczne warsztaty w Tivoli
– „Wojna i pokój”, dr Łukasz Tekiela, Muzeum Regionalne w Lubaniu
– „Handel i wiara”, Siegfried Hoche, Miasto Görlitz
– „Budownictwo i życie“ Andrzej Wilk, Wrocław
– „Nauka i sztuka“

13:00 | Przerwa obiadowa w Tivoli
13:30, 14:30, 15:30 | Oprowadzanie po nowo otwartym budynku Tivoli i „Starej Słodowni”
14:00 | „Zobaczyć historię“ – 5 wycieczek z przewodnikiem po Görlitz-Zgorzelcu w j. polskim i niemieckim, wymagane zapisy
16:00 | Przerwa kawowa w Tivoli
16:30 | Wykład „”Górnołużyckie dziedzictwo sprzed 800 lat: samorządność miast i wsi”; dr hab. Krzysztof Fokt, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, dyskusja w Tivoli
18:00 | Kolacja
19:00 | Koncert pianisty i kompozytora Marka Ehrenfrieda w Parku Pokoju

Niedziela, 12 września 2021 | Tivoli w Görlitz

10:00 | Powitanie uczestników Dni Dziedzictwa na Dolnym Rynku w Görlitz
10:30 | „Zobaczyć historię“ – zwiedzanie z przewodnikiem po Görlitz-Zgorzelcu, początek na Dolnym Rynku i zakończenie w Tivoli, wymagane zapisy
13:00 | powrót do Tivoli i przerwa obiadowa
13:15, 14:15 | Oprowadzanie po nowo otwartym budynku Tivoli i „Starej Słodowni”
14:00 | Indywidualne zwiedzanie otwartych zabytków, w tym hali miejskiej Stadthalle, synagogi i łaźni miejskiej Freisebad w Görlitz
15:00 | Podsumowanie i prezentacja wyników warsztatów wraz z dyskusją i prezentacją końcową, wręczenie certyfikatów miejskich uczestnikom przez burmistrzów obu miast oraz wspólne zdjęcie
16:00 | Wykład „Görlitz/Zgorzelec – mikrokosmos europejskiej integracji“ dr Elżbiety Opiłowskiej oraz rozmowa z udziałem uczestników
17:30 | Zakończenie 1. Dni Dziedzictwa nad Nysą

Ze względów organizacyjnych prosimy o wcześniejsze wysłanie zgłoszenia. Liczba miejsc jest ograniczona. Zgłoszenia przyjmujemy do 8 września 2021 r. pocztą elektroniczną na adres: kultur.service@goerlitz.de i e.krzysiek@zgorzelec.eu oraz telefonicznie: +48 75 77 59 938, 75 77 59 929 lub +49 (0)3581 672420

Przed rozpoczęciem wydarzenia prosimy o zapoznanie się z obowiązującymi w obu krajach przepisami sanitarno-epidemicznymi na stronie internetowej www.denkmal-pomysl.com.

Projekt pn. Pomyśl: Nasze Dziedzictwo – Twoja Przyszłość jest współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Współpracy INTERREG Polska – Saksonia 2014 – 2020”

II edycja Dni Dziedzictwa Nad Nysą

Od 22 do 24 kwietnia pod odrestaurowaną kopułą Miejskiego Domu Kultury w Zgorzelcu odbędzie się II edycja Dni Dziedzictwa Nad Nysą! W programie m.in.: ciekawe wykłady, wycieczki, gra terenowa pt. ”Śladami Zgorzeleckiej Belle Époque” oraz premiera wystawy „120 lat historii. Od Górnołużyckiej Hali Chwały do Miejskiego Domu Kultury”.

Dni Dziedzictwa Nad Nysą to wydarzenie dopełniające polsko-niemiecki projekt pn. „Pomyśl: Nasze Dziedzictwo – Twoja Przyszłość” w ramach którego odrestaurowane i zrewitalizowane zostały dwa zabytkowe obiekty: Miejski Dom Kultury w Zgorzelcu oraz kompleks Tivoli w Görlitz.

Podzielony na cztery etapy cykl wykładów, prelekcji, wystaw i koncertów zawitał do kalendarza wydarzeń Europa-Miasta we wrześniu ubiegłego roku. Wówczas w görlitzkim kompleksie Tivoli przybliżono mieszkańcom historię obu miast, przenosząc się aż do średniowiecza.

Teraz kulturowe dziedzictwo naszego regionu zaprezentowane zostanie z nieco bardziej współczesnej perspektywy. Przygotowane przez partnerów projektowych – Miasto Zgorzelec, Wolną Gminę Ewangelicka Görlitz i spółkę KulturService – wykłady, warsztaty terenowe, wystawy oraz wycieczki z przewodnikiem umożliwią poznanie i odkrycie m.in. wielowątkowej historii najokazalszego gmachu Zgorzelca – dawnej Górnołużyckiej Hali Chwały.

Podczas II edycji Dni Dziedzictwa Nad Nysą poznamy m.in. odpowiedzi na takie pytania jak:

• Ile kosztowała budowa Górnołużyckiej Hali Chwały, dzisiejszego budynku MDK i skąd pochodziły te pieniądze?
• Co znajdowało się w kolekcji Muzeum Cesarza Fryderyka i gdzie podziały się wszystkie cenne eksponaty?
• Czy to prawda, że w budynku MDK znaleziono po wojnie prawdziwy skarb?
• Ile waży korona cesarska i jak wyglądał proces jej rekonstrukcji?

Najmłodsi mieszkańcy miasta wraz z rodzinami przeniosą się ponadto do Zgorzeleckiej Belle Époque, czyli czasu przełomu XIX i XX wieku w Europa-Mieście. Podczas terenowej gry edukacyjnej spotkają na swojej drodze m.in. Hugo Behra – architekta miejskiego, autora projektu i głównego budowniczego Górnołużyckiej Hali Chwały.

Zapraszamy do wspólnego poznania ciekawej i wielowątkowej historii Europa-Miasta Zgorzelec/Görlitz!

• Wstęp wolny na wszystkie wydarzenia w ramach II edycji Dni Dziedzictwa Nad Nysą
  
• Posiłki i napoje zapewnia organizator
• Wydarzenie odbywa się w języku polskim i niemieckim
• Miejsce wydarzenia: Miejski Dom Kultury w Zgorzelcu

Program II edycji Dni Dziedzictwa Nad Nysą

Piątek, 22.04.2022 | Miejski Dom Kultury w Zgorzelcu

• 17:00 | Otwarcie 2. Dni Dziedzictwa Nad Nysą przez burmistrzów Zgorzelca i Görlitz oraz partnerów projektu
• 17:20 | Prelekcja firmy KROMBUD pt. „Przywracamy blask, budując z pasją. Tajniki renowacji Miejskiego Domu Kultury w Zgorzelcu”
• 18:20 | Uroczyste wmontowanie kapsuły czasu w zwieńczeniu kopuły Miejskiego Domu Kultury
• 18:45 | Występ muzyczny Dominika Lewickiego & Jadwigi Leśniak-Sidorskiej
• 19:00 | Poczęstunek

Sobota, 23.04.2022 | Miejski Dom Kultury w Zgorzelcu

• 11:00 | Śladami Zgorzeleckiej Belle Époque – gra terenowa dla rodzin z dziećmi (Zapisy ! muzeumluzyckie@zgorzelec.eu lub telefonicznie pod nr: pon.-pt. 8:00-16:00 |+48 75 648 24 24)
• 12:00 | Wykład pt. „Muzeum im. Cesarza Fryderyka w Górnołużyckiej Hali Pamięci. Budynek kultu wilhelmińskiego i społeczne zaangażowanie”; Ines Haaser – Muzeum Historii Kultury w Görlitz
• 13:00 | Warsztaty terenowe pt. „Górnołużycka Hala Chwały – pomnik swoich czasów” – oprowadzanie po MDK
• 13:45 | Przerwa na kawę
• 14:00 | Wykład pt. „Dom Kultury w Zgorzelcu. Nowe oblicze dawnego muzeum”; Piotr Zubrzycki – Muzeum Łużyckie w Zgorzelcu
• 14:30 | Przerwa obiadowa
• 15:00 | Historyczna architektura Europa-Miasta Zgorzelec/Görlitz – wycieczka z przewodnikiem (Marek Bader). Wymagane zapisy ! (pon.-pt. 8:00 -14:00 | tel. 75 77 59 900 wew. 0153, 0154)
• 17:00 | Prelekcja pt. „Koncerty trzeciego obiegu w MDK Zgorzelec w czasie transformacji”; Mirosław „Maken” Dzięciołowski

Niedziela, 24.04.2022 | Miejski Dom Kultury w Zgorzelcu:

• 12:00 | Wykład pt. „Wystawa z historią w tle. Görlitz 1905”; dr Ireneusz Wojewódzki – Uniwersytet Zielonogórski
• 12:40 | Wykład pt. „Podpisanie Układu Zgorzeleckiego w 1950 roku”; dr hab. prof. Uniwersytetu Zielonogórskiego Radosław Domke
• 13:20 | Przerwa na kawę
• 13:35 | Warsztaty terenowe pt. „Górnołużycka Hala Chwały – pomnik swoich czasów” – oprowadzanie po MDK
• 14:20 | Przerwa obiadowa
• 15:00 | Dziedzictwo historyczno-przyrodnicze: zabytkowe parki Europa-Miasta Zgorzelec/Görlitz – wycieczka z przewodnikiem (Andrzej Paczos). Wymagane zapisy ! (pon.-pt. 8:00 -14:00 | tel. 75 77 59 900 wew. 0153, 0154)

Premiera dwóch wystaw:

• wystawy historycznej pt. „120 lat historii. Od Górnołużyckiej Hali Chwały do Miejskiego Domu Kultury”
• wystawy dokumentującej przebieg prac konserwatorskich pt. „Przywracamy blask, budując z pasją. Renowacja MDK”

Projekt pn. „Pomyśl: Nasze Dziedzictwo – Twoja Przyszłość” jest współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Współpracy Interreg Polska – Saksonia 2014 – 2020

III edycja Dni Dziedzictwa Nad Nysą

Jaka przyszłość rysuje się przed dwunarodowym Europa-Miastem Zgorzelec/Görlitz? Odpowiedzi na to pytanie będziemy poszukiwać podczas III edycji Dni Dziedzictwa Nad Nysą, która od piątku 15 lipca do niedzieli 17 lipca odbędzie się po obu stronach Nysy Łużyckiej. W programie m.in. wycieczki, ciekawe wykłady i warsztaty dla dzieci poświęcone przyszłości regionu.

Cykl wydarzeń pod nazwą Dni Dziedzictwa Nad Nysą, podzielony na cztery edycje, jest dopełnieniem polsko-niemieckiego projektu „Pomyśl: Nasze Dziedzictwo – Twoja Przyszłość”, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Współpracy Interreg Polska – Saksonia 2014 -2020. Główną osią działań w projekcie były prace rewitalizacyjne prowadzone równocześnie w dwóch historycznych budynkach: Miejskim Dom Kultury w Zgorzelcu oraz Starej Słodowni w Centrum dla Rodzin TIVOLI w Görlitz.

Najbliższe, trzecie już Dni Dziedzictwa Nad Nysą, poświęcone zostaną przyszłości i potencjałowi Europa-Miasta. Trzydniowy cykl wykładów, warsztatów i wycieczek zainauguruje piątkowy panel dyskusyjny pt. „Przyszłość – transformacja w regionie”. Wezmą w nim udział przedstawiciele biznesu, samorządu i nauki. Głos zabiorą m.in. burmistrz Rafał Gronicz i nadburmistrz Octavian Ursu oraz prof. Lothar Kroll – wykładowca na Uniwersytecie Technicznym w Chemnitz i specjalista w zakresie kluczowych technologii dla regionu.

Własną wizję przyszłości obu przygranicznych miast wykreują również najmłodsi. W sobotę o godz. 11.00 w Miejskim Domu Kultury w Zgorzelcu dzieci rozpoczną budowę Miasta Przyszłości. Na dwunarodowe warsztaty mogą przyjść wszyscy chętni – nie obowiązują wcześniejsze zapisy. W tym samym czasie po drugiej stronie granicy, przed Centrum dla Rodzin Tivoli, prowadzone będą eksperymenty w namiocie naukowym pod szyldem „Od maszyn parowych do ogniwa paliwowego”.

O godz. 14:00 rozpoczną się tłumaczone symultanicznie na j. polski i niemiecki wykłady i dyskusje. Gospodarcze, społeczne i środowiskowe wyzwania transformacji powiatu zgorzeleckiego przedstawi Justyna Lasak – Zastępca Dyrektora Wydziału Rozwoju Gospodarczego w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Dolnośląskiego we Wrocławiu, a o procesie planowania przyszłości Zgorzelca i Görlitz opowie dr Maciej Zathey – Dyrektor Instytutu Rozwoju Terytorialnego we Wrocławiu.

Ponadto Park Pokoju w Görlitz ponownie zamieni się w plenerową scenę muzyczną. Wystąpią m.in. zespół Warum Lila, trio jazzowe Ferdinand Büchner Jazztrio, pianiści Szkoły Muzycznej Musica Via Regia Ljudmiły Büchner oraz fortepianista Mark Ehrenfried.

Nie zabraknie również cieszących się za każdym razem sporym zainteresowaniem wycieczek z przewodnikami. Nowością będzie nocna wycieczka pt. „Zaczarowane – Odczarowane Europa-Miasto Zgorzelec/Görlitz”.

• Wstęp wolny
• Posiłki i napoje zapewnia organizator
• Wydarzenie odbywa się w języku polskim i niemieckim.
• Miejsce wydarzenia: Centrum dla Rodzin Tivoli w Görlitz, Park Pokoju w Görlitz i Miejski Dom Kultury w Zgorzelcu

Program III edycji Dni Dziedzictwa Nad Nysą

Piątek, 15.07.2022 | Centrum Dla Rodzin Tivoli i Park Pokoju w Görlitz

• od godz. 16:00 | Rejestracja uczestników
• 17:00 | Panel dyskusyjny „Przyszłość – transformacja w regionie“ z udziałem Octaviana Ursu – Nadburmistrza Görlitz, Rafała Gronicza – Burmistrza Zgorzelca, prof. Lothara Krolla – Uniwersytet Techniczny w Chemnitz, Agnieszki Spirydowicz – Prezes Zgorzeleckiego Klastra Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii i Efektywności Energetycznej, Christiana Weßlinga – Kierownika Referatu ds. Rozwoju Miast i Środków UE w Saksońskim Ministerstwie Rozwoju Regionalnego, Siegfrieda Hoche – Kierownika Archiwum Ratusza Görlitz.
• 17:00 – 19:00 | Eksperymenty w pawilonie naukowym „Od maszyn parowych do ogniwa paliwowego” przed Centrum Dla Rodzin Tivoli, tłumacz na miejscu
• 18:30 | Poczęstunek w Centrum Dla Rodzin Tivoli
• 19:00 | Koncert zespołu Mathis Nicolaus Quartet w Parku Pokoju w Görlitz
• 20:30 | Koncert zespołu Warum Lila w Parku Pokoju w Görlitz

Sobota, 16.07.2022 | Centrum Dla Rodzin Tivoli, Park Pokoju, MDK Zgorzelec

• 11:00 – 17:00 | Polsko-niemieckie warsztaty dla dzieci od 7 lat pn. „Zgorzelec/Görlitz Miasto Przyszłości” w Miejskim Domu Kultury w Zgorzelcu, tłumacz na miejscu
• 11:00 | Zwiedzanie Görlitz elektrobusem w j. polskim, początek przy Tivoli. Wymagane zapisy pod nr tel. 75 77 59 900 wew. 0153, 0154.
• 11:00 – 19:00 | Eksperymenty w pawilonie naukowym „Od maszyn parowych do ogniwa paliwowego” przed Centrum Dla Rodzin Tivoli, tłumacz na miejscu
• 13:00 | Przerwa obiadowa w Centrum Dla Rodzin Tivoli
• 14:00 | Wykład pt. „Gospodarcze, społeczne i środowiskowe wyzwania transformacji powiatu zgorzeleckiego” oraz dyskusja, Justyna Lasak – Zastępca Dyrektora Wydziału Rozwoju Gospodarczego, Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego we Wrocławiu / Centrum Dla Rodzin Tivoli.
• 14:45 | Wykład pt. „Zgorzelec – Görlitz – planowanie przyszłości” dr Maciej Zathey – Dyrektor Instytutu Rozwoju Terytorialnego we Wrocławiu / Centrum Dla Rodzin Tivoli
• 15:30 | Przerwa na kawę
• 16:00 | Wykład pt. „Kluczowe technologie dla regionu“ oraz dyskusja, prof. dr inż. hab. Lothar Kroll prof. TU Chemnitz, Kierownik Katedry Budownictwa Lekkiego i Przetwarzania Tworzyw Sztucznych na Uniwersytecie Technicznym Chemnitz
• 17:00 | Wycieczka z przewodnikiem w j. polskim pt. „Kamienice w Görlitz opowiadają” początek przy Tivoli. Wymagane zapisy pod nr tel. 75 77 59 900 wew. 0153, 0154
• 18:00 | Poczęstunek
• 19:00 | Koncert pianistów Szkoły Muzycznej Musica Via Regia Ljudmiły Büchner w Parku Pokoju w Görlitz
• 19:30 | Koncert tria jazzowego Ferdinand Büchner Jazztrio w Parku Pokoju w Görlitz
• 21:00 – 23:00| Wycieczka z przewodnikiem w j. polskim pt. „Zaczarowane – Odczarowane Europa-Miasto Zgorzelec/Görlitz”, początek przy Tivoli. Wymagane zapisy pod nr tel. 75 77 59 900 wew. 0153, 0154.
• 21:00 | Koncert Marka Ehrenfrieda na fortepianie w Parku Pokoju w Görlitz

Niedziela, 17.07.2022 | Centrum Dla Rodzin Tivoli, Park Pokoju, Untermarkt

• 09:00 | Wycieczka z przewodnikiem w j. polskim pt. „Historyczna architektura Europa-Miasta Zgorzelec/Görlitz”, początek przy Tivoli. Wymagane zapisy pod nr tel. 75 77 59 900 wew. 0153, 0154.
• 11:00 | Zwiedzanie Görlitz elektrobusem w j. polskim, początek na Untermarkt w Görlitz. Wymagane zapisy pod nr tel. 75 77 59 900 wew. 0153, 0154.
• 13:00 | Poczęstunek w Centrum Dla Rodzin Tivoli
• 13:00 – 16:00 | Eksperymenty w pawilonie naukowym „Od maszyn parowych do ogniwa paliwowego“ przed Centrum Dla Rodzin Tivoli, tłumacz na miejscu.
• 13:30 | Wycieczka z przewodnikiem w j. polskim pt. „Historyczne parki Europa-Miasta Zgorzelec/Görlitz”, początek przy Tivoli. Wymagane zapisy pod nr tel. 75 77 59 900 wew. 0153, 0154.
• 14:00 | Wykład pt. „Rozwój miasta Görlitz i Zgorzelca”, Siegfried Hoche – Kierownik Archiwum Ratusza Görlitz oraz rozmowa po wykładzie w Centrum Dla Rodzin Tivoli
• 15:00 | Dyskusja uczestników wydarzenia wraz z wykładowcami III edycji Dni Dziedzictwa Nad Nysą
• 16:00 | Zakończenie 3. edycji Dni Dziedzictwa nad Nysą przez partnerów projektu

Przez trzy dni: Możliwość zwiedzania wystawy pt. „30 lat współpracy w Europa-Mieście Zgorzelec/Görlitz” w Centrum dla Rodzin Tivoli.Projekt pn. „Pomyśl: Nasze Dziedzictwo – Twoja Przyszłość” jest współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Współpracy Interreg Polska – Saksonia 2014 – 2020

IV edycja Dni Dziedzictwa Nad Nysą

W dniach 21-23 października odbędą się już kolejne, czwarte, działania w ramach polsko-niemieckiego cyklu Dni Dziedzictwa nad Nysą. W programie m.in. koncert Zgorzeleckiej Orkiestry Mandolinistów im. T. Grudzińskiego (21.10), warsztaty średniowieczne dla najmłodszych w Miejskim Domu Kultury (22.10 w godzinach 11:00-16:00), wycieczki po Europa-Mieście Zgorzelec/Görlitz (22 i 23.10) oraz konferencja podsumowująca cztery edycje Dni Dziedzictwa nad Nysą w Miejskim Dom Kultury (23.10. w godz. 16:00-18:00).

Dni Dziedzictwa nad Nysą to tzw. miękka część projektu unijnego „Pomyśl: Nasze Dziedzictwo – Twoja Przyszłość”, dofinansowanego przez Unię Europejską ze środków  Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Współpracy INTERREG Polska – Saksonia 2014-2020, który pozwolił na przeprowadzenie prac rewitalizacyjnych na zabytkowych budynkach Miejskiego Domu Kultury oraz  kompleksu Tivoli w Görlitz.

Organizatorzy Dni Dziedzictwa nad Nysą: Miasto Zgorzelec, Gmina Ewangelicka Görlitz i görlitzka spółka KulturService, zapraszają do udziału wszystkich zainteresowanych historią miasta i regionu.