Wysoki kontrast Wysoki kontrast Wysoki kontrast Wysoki kontrast Wysoki kontrast Wysoki kontrast
Większa czcionka
Mniejsza czcionka
BIP Biuletyn Informacji Publicznej
Logo urzedu miasta Zgorzelec
MENUMENU
  • Aktualności
  • Zgorzelec
        • Miasto
          • Rys Historyczny
          • Wyróżnienia i nagrody dla Miasta
          • Honorowe Obywatelstwo Miasta
          • Medal Miasta Zgorzelec
          • Zasłużony dla Europa-Miasta
          • Nagroda Mostu
          • Miasta Partnerskie
          • Publikacje promocyjne
        • Symbole Miasta
          • Herb
          • Sztandar
          • Flaga
          • Logo
          • Hejnał
          • Łańcuch przewodniczącego
        • Strategie | budżet | programy
          • Strategie
          • Budżet
          • Programy
        • Środki zewnętrzne
          • Projekty w mieście
  • Samorząd
        • Władze Miasta
          • Burmistrz
          • Zastępcy burmistrza
          • Sekretarz Miasta
          • Skarbnik
        • Struktura Urzędu
          • Punkt Obsługi Interesanta
          • Wydziały
          • Kasa i konta bankowe
          • Kontakt z mediami
        • Jednostki organizacyjne
          • Jednostki budżetowe
          • Zakłady budżetowe
          • Jednostki Instytucji Kultury
          • Spółki Prawa Handlowego
        • Rada Miasta
          • Skład Rady Miasta
          • Komisje Rady Miasta
          • Dyżury Radnych
          • Plan pracy Rady
          • Plan pracy Komisji
          • Ogłoszenia o sesji
          • Terminy posiedzeń Komisji
          • Transmisje z sesji Rady Miasta
          • Interpelacje, zapytania radnych
  • Mieszkańcy
        • Dla rodziny
          • Ogólnopolska Karta Dużej Rodziny
          • Mieszkanie Plus w Zgorzelcu
          • Program Rodzina 500+
          • Komunikacja miejska
          • Darmowa Pomoc Prawna
        • Dla seniora
          • Miejski Klub Seniora
          • Ogólnopolska Karta Seniora
          • Transgraniczny Uniwersytet III Wieku
        • Inne
          • Jak załatwić sprawę?
          • Kasa i konta bankowe
          • Gospodarka odpadami
          • Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej
          • Administracja Domów Mieszkalnych
          • Centralna Ewidencja Emisyjności Budynków
        • Konsultacje społeczne
          • Budżet Obywatelski
          • Konsultacje społeczne
        • Słupy ogłoszeniowe | plakatowanie
  • Przedsiębiorcy
        • Przedsiębiorcy
          • Strefa Inwestora
          • Strefy Ekonomiczne
          • Miejscowy plan
          • KARR
        • Działalność gospodarcza
          • CEIDG
          • Jak załatwić sprawę?
          • BDO- Baza danych odpadowych
          • biznes.gov.pl
          • Kącik przedsiębiorcy
          • Pomoc de minimis
        • Zgorzelecki Pakiet Pomocowy – formularze
        • BIP
          • Zamówienia publiczne BIP
          • Przetargi – BIP
          • Platforma zakupowa | zamówienia publiczne
  • Turyści
        • Strefa turysty
        • Informacja Turystyczna
        • Strefa płatnego parkowania
        • Europa-Miasto
        • Turystyka
          • #ZgorzelecNaWynos
          • Atrakcje turystyczne
          • Ciekawe miejsca
          • Noclegi
          • Szlaki i ścieżki
        • Sport i rekreacja
          • Boiska
          • Kąpieliska
          • Ośrodki sportu i rekreacji
          • Wypożyczalnie sprzętu
        • Publikacje promocyjne
  • Kontakt
Newsletter SMS
Zapisz się do SMS ZGORZELEC
Pogoda
Pogoda dla miasta

Ankieta

Jak często odwiedzasz stronę zgorzelec.eu?

Wyświetl rezultat

Loading ... Loading ...

Jak oceniasz intuicyjność obsługi strony internetowej?

Wyświetl rezultat

Loading ... Loading ...

Jak oceniasz szatę graficzną strony internetowej?

Wyświetl rezultat

Loading ... Loading ...
Zgorzelec – Oficjalny Serwis Miasta / Rys Historyczny

Rys Historyczny

30 listopada 2018

Poprzednia strona

3 288

W najstarszych zachowanych dokumentach Zgorzelec pojawia się pod nazwą Villa Goreliz (1071), Yzcorelik, Yzcorzelik (1126), Drenow, Drzewniow (1131), Gorlez (1234), Gorliz, Gorlic (1238). Nazwa miasta wywodzi się z języka łużyckiego a utworzono ją najprawdopodobniej od czasownika „goreti” tj. gorzeć, palić, płonąć. W epoce staropolskiej nadnyski gród nazywano zazwyczaj Gerlicz, Gierlicz, Gorlic. W XIX wieku notowano wiele spolszczeń tej nazwy – Gorlice, Zgórzelec, Zgorzelica, Gorlicz, najczęściej jednak Zgorzelec i Zgorzelice. Tę ostatnią formę próbowano ożywić po II wojnie światowej, lecz w 1946 roku ostatecznie podjęto uchwałę o zatwierdzeniu nazwy Zgorzelec.

Najstarsza wzmianka o Zgorzelcu pojawia się dokumencie wystawionym przez cesarza Henryka IV w 1071 roku. Zgodnie z jego wolą biskupowi miśnieńskiemu Benonowi zostało przekazanych 8 łanów królewskich w „villa Goreliz”. Kolejne wzmianki o miejscowości pochodzą z okresu panowania księcia Sobiesława – kronika czeska podaje, że w roku 1126 i 1131 książę kazał wznieść strażnice nad brzegiem Nysy. Szczególnie silny wpływ na powstanie i rozwój miasta miało korzystne położenie komunikacyjne. To właśnie tutaj krzyżowały się najważniejsze szlaki ówczesnej Europy: Via Regia (Droga Królewska) oraz trakt z Pragi do portów bałtyckich. Tędy przejeżdżali kupcy, pielgrzymi, rycerze i koloniści niemieccy, a w okresach konfliktów zbrojnych z osady korzystało przede wszystkim wojsko. Stąd w XII wieku na lewym brzegu Nysy powstała osada kupiecka oraz kościół św. Mikołaja. Początkowo nie istniał most łączący obydwa brzegi Nysy Łużyckiej, a przez rzekę przeprawiano się brodem. Według najnowszych hipotez ówże bród znajdował się przy ujściu potoku Łunicy, czyli nieco na północ od Mostu Staromiejskiego.
Około 1220 roku, dzięki akcji kolonizacyjnej Zgorzelec uzyskał prawa miejskie, rozszerzone w 1303 roku (miasto relokowano na prawie magdeburskim). W latach 50. XIII wieku w Zgorzelcu osiedliła się duża liczba flamandzkich sukienników – konieczna była rozbudowa miasta i utworzenie drugiego, Nowego Rynku – produkcja sukna rozsławiła szeroko gród nad Nysą. W latach 1253-1319 Zgorzelec wraz z Łużycami był pod panowaniem Askańczyków – jednak po śmierci margrabiego Waldemara Wielkiego przechodzi w panowanie Henryka I, księcia jaworskiego z rodu Piastów. W 1329 roku miasto powraca pod panowanie czeskie – następuje wyraźne wzmocnienie gospodarcze miasta, Zgorzelec uzyskuje cały szereg znaczących przywilejów m.in. wolność od cła w krajach Korony Czeskiej. W 1346 roku Zgorzelec był jednym ze współzałożycieli Związku Sześciu Miast – konfederacji skupiającej królewskie miasta Górnych Łużyc. Jednym z najważniejszych zadań Związku było powstrzymanie rozbojów ze strony awanturniczego rycerstwa. Zgorzelec, górując pod względem ekonomicznym i ludnościowym nad pozostałymi miastami, odgrywał kluczową rolę w Związku.

Szczyt potęgi miasta przypadł na II połowę XV i pierwszą połowę XVI wieku, co zbiega się z czasem panowania dynastii Jagiellonów na tronie czeskim. Wzdłuż szlaku Via Regia, od Erfurtu do Wrocławia, nie było w tym czasie większego ośrodka miejskiego niż Zgorzelec. W 1415 roku w mieście i na przedmieściach żyło 7800 ludzi, w 1500 roku – 8000, a w 1533 roku – 10600 osób. W XV i XVI wieku miasto uczestniczy w handlu międzynarodowym, występując w roli pośrednika gospodarczego pomiędzy krajami niemieckimi państwem polsko-litewskim, państwem moskiewskim i Węgrami. Wyrastają pierwsze fortuny patrycjuszy zgorzeleckich. Wielokrotny burmistrz Jerzy Emerich nazwany przez Macieja Korwina „królem ze Zgorzelca”, był właścicielem miasteczka Sulików oraz szeregu wsi, m.in. Lasowa, Jerzmanek, Jędrzychowic, Żarskiej Wsi, Tylic i Wyręby.

Pierwszym poważnym ciosem dla miasta było orzeczenie Ferdynanda I Habsburga o cofnięciu przywilejów i konfiskacie posiadłości ziemskich. Utracone wskutek tego prerogatywy i dobra z czasem odzyskano, ale kosztem olbrzymich wydatków. Ponadregionalnego znaczenia sprzed 1547 roku miasto już nie odzyskało. Bardzo tragicznie w dziejach miasta zapisała się również wojna trzydziestoletnia – miasto było nieustannie zajmowane przez walczące ze sobą strony. Podczas tego wieloletniego konfliktu zbrojnego w Zgorzelcu miały miejsce ważne dla Łużyc wydarzenia polityczne – w 1635 roku ostatecznie zakończyło się władztwo czeskie na Górnych Łużycach i niemal w całości przeszły w dziedziczne posiadanie saskich Wettynów.
W II połowie XVII wieku miasto powoli dźwigało się ze zniszczeń wojennych – ponownie rozwija się miejscowy handel i rzemiosło. Zgorzelec staje się najważniejszym ośrodkiem kulturalnym Łużyc, wielkim uznaniem cieszy się miejscowe Gimnazjum Augustum założone już w 1565 roku w budynku byłego klasztoru franciszkańskiego. Niestety w XVIII wieku hamująco na rozwój miasta zaczynają działać liczne wojny.

Najazd szwedzki oraz wojny śląskie kosztują miasto ogromne sumy wydawane na kontrybucje oraz przymusowe dostawy żywności dla wojsk. Początek XIX wieku był również mało pomyślny dla miasta z uwagi na prowadzone wówczas wojny napoleońskie – przyniosły one miastu olbrzymie straty materialne i finansowe. Na mocy postanowień Kongresu Wiedeńskiego włączono Zgorzelec do państwa pruskiego. Pierwsze dwudziestolecie rządów pruskich nie było dla miasta zbyt pomyślne, ale zupełnie nowe możliwości otworzyły się dla miasta po założeniu Niemieckiego Związku Celnego (1834). W latach 30. i 40. miasto zaczęło odgrywać ważną rolę jako miejsce przeładunku śląskiego i dolnołużyckiego zboża. Jednocześnie wzmógł się eksport zgorzeleckiego sukna do niemieckich księstw naddunajskich, południowych Włoch, Grecji, Turcji, Persji, Indii i Chin. W połowie XIX stulecia miasto szybko wkracza na drogę industrializacji – rozwija się przemysł tekstylny, maszynowy, optyczny, ceramiczny i chemiczny. Duży wkład w ożywienie gospodarcze ma budowa nowych linii kolejowych. W latach 1846-1847 Zgorzelec uzyskał połączenie z Wrocławiem i Dreznem, a w kolejnych latach z Lubaniem i Żytawą.

8 maja 1945 roku miasto opanowują jednostki radzieckie. Latem 1945 r. w Poczdamie zadecydowano o przyłączeniu wschodniej, prawobrzeżnej części miasta do Polski. 6 lipca 1950 roku w gmachu zgorzeleckiego domu kultury podpisano układ pomiędzy PRL a NRD o wytyczeniu „Granicy Pokoju i Przyjaźni na Nysie Łużyckiej” – z czasem układ ten stał się znany właśnie jako Układ Zgorzelecki.

Na przełomie lat 40. i 50. w mieście osiedliło się tysiące Greków i Macedończyków prześladowanych w swej ojczyźnie z racji przekonań politycznych. W powojennej historii miasta przełomowe było rozpoczęcie pod koniec lat 50. budowy kombinatu paliwowo-energetycznego w Turowie. Miastu przypadła rola zaplecza zarówno mieszkaniowego, handlowego, jak i kulturalnego. Na początku lat 60. ludność miasta przekroczyła 20 tysięcy osób, by w 1975 roku osiągnąć ponad 30 tys. W 1957 roku wznowiono kolejowy ruch graniczny, a po wprowadzeniu w 1971 r. bezpaszportowego ruchu drogowego Zgorzelec stał się jednym z najważniejszych przejść granicznych na zachodzie kraju.
Wieloletnie kontakty miasta z Görlitz zaowocowały proklamowaniem Europamiasta w dniu 5 maja 1998 roku – w przyszłości ma powstać jeden organizm miejski, leżący po obu brzegach Nysy Łużyckiej.

Najpopularniejsze wiadomości

  • [6 823]
    Zamknięcie dojazdu do mostu drogowego im. Jana Pawła II
  • [6 107]
    Zgorzelec dla Ukrainy. Pytacie, jak możecie pomóc?
  • [5 968]
    Zmarł Lucjan Jasiński
  • [5 435]
    Ewidencja ludności i dowody osobiste – ważne informacje dla klientów
  • [5 176]
    8 maja obchodzimy Narodowy Dzień Zwycięstwa
  • [5 153]
    Centralna Ewidencja Emisyjności Budynków – nowy obowiązek dla właścicieli i zarządców domów
  • [4 999]
    Dodatek osłonowy – złóż wniosek
  • [4 553]
    Zaostrzone zasady przeciwkoronawirusowe w Saksonii do 12 grudnia
  • [4 322]
    Mieszkanie Plus w Zgorzelcu ma już swoją stronę
  • [4 142]
    21 stycznia ruszają prace modernizacyjne na ul. Daszyńskiego
Mapa
  • Urząd miasta
  • Spółki miejskie
  • Instytucje kultury
  • Oświata

URZĄD MIASTA ZGORZELEC

UL. DOMAŃSKIEGO 7,

59-900 ZGORZELEC

TEL. +48 75 77 59 900

 

GODZINY PRACY URZĘDU

7:30 – 15:30   PONIEDZIAŁEK

7:30 – 17:00   WTOREK

7:30 – 15:30   ŚRODA

7:30 – 15:30   CZWARTEK

7:30 – 14:00   PIĄTEK

Centrum Sportowo Rekreacyjne


Towarzystwo Budownictwa Społecznego


Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji „Nysa”

Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej


Przedsiębiorstwo Zarządu Nieruchomościami


SEC Zgorzelec

Miejski Dom Kultury


Muzeum Łużyckie


Miejska Biblioteka Publiczna

Przedszkola


Szkoły Podstawowe


Szkoły Średnie

Media społecznościowe Media społecznościowe Media społecznościowe Media społecznościowe

© 2019 | www.zgorzelec.eu | Nota prawna | Deklaracja dostępności
Oficjalny serwis miasta Zgorzelec. All rights reserved

Realizacja: Intermedia Agencja Interaktywna

Od początku
Skip to content